เหา (Louse / Pediculosis capitis)
เหา ที่ศีรษะ เส้นผม (Louse) รักษาเหา กำจัดเหา ทำยังไง
เหา ที่ศีรษะ เส้นผม (Louse) คืออะไร
เหา คือ แมลงชนิดหนึ่งมีขนาดเล็ก ประมาณ 1-5 มม. กินขี้ไคลบนหนังศีรษะคนเป็นอาหาร เหาตัวเมียที่มีอายุประมาณ 1 เดือน จะไข่ที่โคนผม 7-10 ฟองต่อวัน เมื่อมองดูด้วยตา จะเห็นไข่เป็นตุ่มสีขาวๆติดแน่นอยู่ที่เส้นผม เมื่อผมงอกยาวขึ้นไข่ก็จะเลื่อนตามเส้นผมขึ้นไปด้วย
เหา เกิดจากอะไร
โรคเหา (Louse) หรือ Pediculosis capitis เกิดจากเชื้อที่ชื่อว่า Pediculus humanus ซึ่งมีด้วยกัน 2 ชนิดคือ P. humanus capitis และ P. humanus corporis เหาทั้ง 2 ชนิดนี้มีรูปร่างเหมือนกัน มักพบระบาดในกลุ่มที่มีสุขอนามัยไม่ดี และพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย เนื่องจากผมยาว
เหา ติดต่อกันได้ยัง
วงจรชีวิตของเหา เริ่มแรกเหาจะวางไข่ชิดหนังศีรษะ เมื่อผมยาวขึ้นไข่เหาซึ่งเกาะติดกับเส้นผมจะเลื่อนสูงขึ้นไปด้วย ตัวเหาเป็นแมลงยาว 3-4 มม. ไข่เหายาว 0.5 มม.
การติดเชื้อเกิดจากการสัมผัสใกล้ชิด เช่น การสัมผัสเสื้อผ้า, ผ้าปูที่นอน, หมวก, หมอน, ที่แต่งผม, และหวีผม พบบ่อยในเด็กวัยเรียนที่อยู่รวมกัน โดยเฉพาะเด็กผู้หญิง ซึ่งมีผมยาวกว่าผู้ชาย เป็นโรคที่ติดต่อได้ง่าย มักพบระบาดเป็นช่วงๆในโรงเรียน ครอบครัว และชุมชน
อาการของคนเป็นเหา
ผู้ป่วยมักจะมาด้วยอาการคันที่หนังศีรษะหรือที่เครา มีตุ่มคัน ตรวจร่างกายพบตัวเหาหรือไข่เหาติดอยู่ที่เส้นผม แยกจากรังแคหรือปลอกหุ้นเส้นผม โดยไข่เหาจะเกาะติดแน่นที่เส้นผม ไม่สามารถเลื่อนไปตามเส้นผมได้
ในผู้ป่วยที่เป็นมานานหรือมีอาการรุนแรง อาจมีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนที่ผิวหนังได้ และอาจมีต่อมน้ำเหลืองที่บริเวณข้างคอหรือท้ายทอยโตได้
การตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการ
นำเส้นผมที่มีตุ่มสีขาว ซึ่งสงสัยว่าติดเชื้อเหา มาส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ จะพบตัวเหาหรือไข่เหาเกาะติดอยู่กับเส้นผม
การรักษา เหา ที่ศีรษะ เส้นผม
การรักษาเหาและไข่เหาที่ศีรษะในปัจจุบันมีด้วยกันหลายวิธี ทั้งยาทาและยากิน ดังนี้
ยาทากำจัดเหา
- 1% Permethrin lotion ได้ผลดีทั้งตัวเหาและไข่เหา ควรทำซ้ำที่ 1 สัปดาห์
- Lindane (1% gamma benzene hexachloride) ให้ทาที่ศีรษะทิ้งไว้ 10 นาทีแล้วล้างออก
- 1% Pyrethrins cream ยาตัวนี้ไม่ฆ่าไข่เหา แต่จะมีผลค้างอยู่จนกระทั่งตัวอ่อนฟักออกจากไข่
- Malathion ยาตัวนี้จะไช้เวลา 6 ชั่วโมง ในการซึมเข้าไปในเคอราตินของเส้นผม และมีผลออกฤทธิ์อยู่นานถึง 6 สัปดาห์ จึงป้องกันการติดเชื้อซ้ำได้ วิธีการใช้ยา ควรทายาทิ้งไว้บนหนังศีรษะ 12 ชั่วโมง จากนั้นล้างออกด้วยน้ำสะอาด
หลังการรักษาด้วยยาทากำจัดเหา ควรใช้หวีที่มีซี่ถี่ๆ หวีเอาตัวเหาและไข่เหาออกจากเส้นผม
ยารับประทานกำจัดเหา
- Ivermectin เป็นยากินที่ใช้กำจัดเหาได้ มีประสิทธิภาพในการรักษาเหาได้ดี และมีผลข้างเคียงต่ำ
การป้องกันไม่ให้เป็นเหาและการแพร่กระจายของโรค
- เมื่อตรวจพบว่ามีคนเป็นเหา ควรให้การรักษาคนใกล้ชิดร่วมด้วย เช่น สมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน เป็นต้น
- ทำความสะอาดอุปกรณ์เครื่องใช้ ที่นอน หมอน เสื้อผ้า ผ้าเช็ดตัว ของผู้ป่วย โดยการแช่และซักด้วยน้ำร้อนอย่างน้อย 5 นาที สำหรับเครื่องนุ่งห่มที่ซักไม่ได้ เช่น หมอน พรม ควรอบแห้งด้วยอุณหภูมิ 50 องศา 20 นาที หรือเก็บไว้ในถุงพลาสติกปิดปากแน่นอย่างน้อย 14 วัน
- แช่หวีที่ใช้หวีผมด้วยน้ำร้อน เป็นเวลา 1 ชั่วโมงเพื่อฆ่าตัวเหา
- แยกของใช้ส่วนตัวของผู้ป่วยกับคนในบ้านออกจากกัน เช่น หวี ผ้าเช็ดตัว ผ้าห่ม หมอน และที่นอน
- ตัดเล็บให้สั้น และไม่ควรแคะแกะผื่นคันที่หนังศีรษะ
อัตราค่าบริการ ตรวจรักษา ผมร่วง-ผมบาง และโรคหนังศีรษะ
- ค่ายากินสำหรับผมร่วง-ผมบาง เริ่มต้นที่ 300 บาท/เดือน (ขึ้นกับโรคที่เป็นและยาที่ใช้ในการรักษา)
- ค่ายาทารักษาโรคหนังศีรษะ เริ่มต้นที่ 150 บาท (ขึ้นกับตัวยาที่ใช้ในการรักษา)
- ค่าฉีดยารักษาโรคผมร่วงเป็นหย่อม ราคาเริ่มต้นที่ 200 บาท/ครั้ง
- เซรั่มปลูกผม ราคา 150-400 บาท/ขวด
- แชมพูและครีมนวด สำหรับผมร่วง-ผมบาง ราคา 240 บาท/ขวด
- แชมพูรักษาโรคหนังศีรษะ ราคา 80-150 บาท/ขวด
- แชมพูกำจัดเหา ราคา 80 บาท/ขวด
- ค่ายาทากำจัดเหา ราคา 80 บาท/หลอด
- ค่าบริการตรวจเลือดเพื่อหาสาเหตุผมร่วง-ผมบาง ราคา 800-2,000 บาท/ครั้ง (ขึ้นกับโรคที่แพทย์สงสัยว่าเป็นสาเหตุ)
เหา ที่ศีรษะ เส้นผม (Louse) รักษาเหา กำจัดเหา ทำยังไง
ผู้แต่ง : นพ.ชินดนัย วิกรัยพัฒน์ และ พญ.ปัทมา ปาประโคน พบ.วท.ม.ตจวิทยา (ผิวหนัง)
(หมอชิน-หมอหลิว) แพทย์ผิวหนัง ประจำแอลซีคลินิก
เอกสารอ้างอิง
- www.uptodate.com
- เอกสารให้ความรู้เรื่องเหา (Pediculosis) ภาควิชาตจวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- https://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/admin/article_files/1092_1.pdf
- ตำราโรคผิวหนังในเวชปฏิบัติปัจจุบัน (DERMATOLOGY 2020), ปรียา กุลละวณิชย์, ประวิตร พิศาลบุตร
ฝากติดตามบทความดีๆเรื่อง วัคซีน โรคผิวหนัง ผมร่วง ผมบาง เล็บ สิว ฝ้า กระ เลเซอร์ และการผ่าตัดเล็ก ได้ที่คอลัมน์บทความนะครับ
บทความ ผมร่วง ผมบาง และโรคหนังศีรษะ
- Permethrin เพอร์เมทริน ครีม ยาทา กำจัด หิด เหา โลน คืออะไร ใช้ยังไง
- 9 สาเหตุของผมร่วง-ผมบาง ที่พบกันได้บ่อยๆ
- ผมร่วงเป็นหย่อม โรคผมร่วงเป็นหย่อม (Alopecia areata)
- ผมร่วงทั่วศีรษะ (Telogen Effluvium)
- รักษา โรคหนังศีรษะอักเสบ ทำยังไง ยากิน ยาทา แชมพูสระผม
- เคล็ดลับการสระผม สำหรับผู้มีปัญหาผมร่วง ผมบาง และโรคหนังศีรษะ
- หยุดปัญหาผมร่วง เพิ่มความมั่นใจให้กับตัวเอง
- โรคกลาก เชื้อราบนหนังศีรษะ (Tinea Capitis) สาเหตุ อาการ และการรักษา
- โรคเซบเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) ผิวหนังอักเสบ ที่ร่องจมูก และหนังศีรษะ
- 9 สาเหตุของผมร่วง ที่พบได้บ่อยในเด็ก ผมร่วงในเด็กเกิดจากอะไร
- ผมร่วง-ผมบาง เกิดจากอะไร ผมร่วงแบบไหนถือว่าผิดปกติ
- เหา ที่ศีรษะ เส้นผม (Louse) รักษาเหา กำจัดเหา ทำยังไง
- รักษา ผมบางแบบพันธุกรรม (AGA) มีวิธีการอะไรบ้าง
- Meso Hair (เมโสปลูกผม) ยับยั้งผมร่วง กระตุ้นรากผม สร้างเส้นผมใหม่
- บทความด้านโรคผิวหนัง ผมร่วง ผมบาง เล็บ
- บทความด้านความงาม สิว ฝ้า กระ เลเซอร์ โบท็อก ฟิลเลอร์ ร้อยไหม และการปรับรูปหน้า
- บทความผ่าตัดเล็ก กำจัดไฝ กระเนื้อ ติ่งเนื้อ ก้อนที่ผิวหนัง แผลเป็นนูน และวัคซีน
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
แอลซีคลินิกสาขาโคราช ตรงข้ามตลาดสวายเรียง จ.นครราชสีมา
โทร 044-263265 , 085-6566639 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันศุกร์)
Line id : lcclinic-korat
—
แอลซีคลินิกสาขาประโคนชัย ซอยบขส.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์
โทร 044-163455 , 095-6026953 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันศุกร์)
Line id : lcclinic
—-
Facebook : LC Clinic
Website : www.lcclinics.com