โรคเกลื้อน (Pityriasis Versicolor)

โรคเกลื้อน Pityriasis Versicolor คืออะไร สาเหตุ อาการ การรักษา

โรคเกลื้อน Pityriasis Versicolor คืออะไร

โรคเกลื้อน คือการติดเชื้อราที่เกิดขึ้นบนผิวหนังชั้นหนังกำพร้า (Epidermis) เท่านั้น ผู้ป่วยที่เป็นเกลื้อนนี้จึงมีผื่นที่ผิวหนัง โดยผื่นบนผิวหนังจะมีการเปลี่ยนแปลงเฉพาะสีเป็นหลัก ผื่นมีลักษณะแบนราบ เส้นผ่านศูนย์กลางมากกว่า 1 ซม. ซึ่งเป็นลักษณะที่บ่งบอกการติดเชื้อ รอยโรคนั้นมักจะไม่เจ็บ ไม่พบภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายถึงชีวิต ไม่ทำให้พิการ และไม่ได้ติดต่อกันโดยการสัมผัส ที่สำคัญโรคเกลื้อนมียารักษาให้หายได้

โรคเกลื้อนมักพบในสภาพภูมิอากาศร้อนชื้นมากกว่าในสภาพภูมิอากาศหนาวเย็น ทำให้โรคนี้มักพบบ่อยในช่วงฤดูร้อนมากกว่าในฤดูหนาว ผู้หญิงและผู้ชายพบได้เท่าๆกัน ส่วนใหญ่จะพบในวัยรุ่น ส่วนในเด็กเล็กและผู้สูงอายุจะพบได้น้อยกว่า

สาเหตุของโรคเกลื้อน

โรคเกลื้อนเกิดจากติดเชื้อราที่มีชื่อว่ามาลาสซีเซีย (Malassezia เดิมชื่อ Pityrosporum spp.) ที่อยู่บนผิวหนัง โดยปกติผิวของคนเราส่วนใหญ่จะมีเชื้อราชนิดนี้อยู่แล้ว แต่จะส่งผลให้ติดเชื้อก็ต่อเมื่อมีจำนวนเชื้อราชนิดนี้มากกว่าปกติ ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เชื้อรานี้เพิ่มจำนวนขึ้นก็ยังไม่แน่ชัด แต่สันนิษฐานว่ามีปัจจัยที่เป็นตัวเร่งให้เกิดขึ้น ได้แก่

• อากาศร้อนและชื้น
• ผิวมัน
• เหงื่อออกมากเกินไป หรือทำกิจกรรมที่เหงื่อออกเยอะ
• ภาวะภูมิคุ้มกันต้านทานโรคบกพร่อง
• ขาดสารอาหารบางชนิด
• พันธุกรรมบางชนิดที่ทำให้ง่ายต่อการติดเชื้อ

ทั้งนี้การเกิดของโรคเกลื้อนไม่เกี่ยวกับการไม่รักษาสุขอนามัยแต่อย่างใด โดยสามารถเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่พบได้บ่อยในวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่ตอนต้น และมักจะไม่มีการแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่น เนืองจากคนส่วนใหญ่มักจะมียีสต์มาลาสซีเซียอยู่บนผิวหนังอยู่แล้ว แต่เชื้อนี้จะก่อให้เกิดโรคในบางคน ดังที่ได้กล่าวมาแล้ว

โรคเกลื้อน Pityriasis Versicolor คืออะไร สาเหตุ อาการ การรักษา

อาการของโรคเกลื้อน

ลักษณะอาการของการติดเชื้อรามาลาสซีเซียที่ทำให้เกิดโรคเกลื้อนที่พบได้บ่อย มีดังนี้

• มีผื่นรูปวงกลม หรือวงรี ผิวแบนราบมีขอบเขตชัดเจน ผิวสัมผัสของผื่นจะไม่ค่อยเรียบ โดยมีลักษณะเป็นขุยละเอียด
• วงของผื่นจะมีได้ตั้งแต่สีขาว ชมพู แดง หรือน้ำตาล โดยจะมีสีเข้มหรืออ่อนกว่าผิวหนังปกติบริเวณรอบ
• ผื่นอาจขึ้นเป็นวงเดียวหรือหลายวงก็ได้
• สามารถเกิดขึ้นได้บนร่างกายทุกส่วน แต่มักพบบริเวณลำตัว คอ ต้นแขน และหลัง ซึ่งเป็นบริเวณที่มีต่อมไขมันอยู่มาก
• วงเกลื้อนที่พบ อาจจางลงหรือหายไปเมื่อสภาพอากาศเย็น และอาการอาจแย่ลงหากอากาศร้อนชื้นขึ้น
• อาจมีอาการผิวแห้ง หรือคันร่วมด้วยได้
• ในบางรายที่เป็นเกลื้อน ผิวหนังอาจไม่ได้แสดงการเปลี่ยนแปลงลักษณะหรือสีอย่างเห็นได้ชัดก็ได้

การวินิจฉัยโรคเกลื้อน

โรคเกลื้อนสามารถวินิจฉัยได้ด้วยการตรวจดูลักษณะของผื่นที่ผิวหนังด้วยตาเปล่า โดยการสังเกตลักษณะของวงเกลื้อน ซึ่งมีผื่นเป็นรูปวงกลมหรือวงรี ผิวแบนราบมีขอบเขตชัดเจน และผิวหนังมีการเปลี่ยนสี เช่น ผิวหนังดูขาวหรือจางขึ้นกว่าผิวปกติ

ในกรณีที่ผื่นมีลักษณะไม่ชัดเจน แพทย์จะทำการขูดเอาตัวอย่างผิวหนังไปตรวจทางห้องปฏิบัติการ โดยการขูดเอาผิวหนังตรงบริเวณผื่นนำมาวางบนสไลด์ แล้วหยดน้ำยาโปแตสเซียมไฮดรอกไซด์ (KOH) จากนั้นนำไปส่องดูเชื้อด้วยกล้องจุลทรรศน์ ก็จะพบเชื้อราที่มีรูปร่างแบบเส้น (Hyphae) ปนกับรูปร่างกลมๆ (Yeast) ซึ่งลักษณะเฉพาะนี้เรียกว่า สปาเกตตี้กับมีทบอล ซึ่งเป็นลักษณะจำเพาะของเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคเกลื้อน

การรักษาโรคเกลื้อน

การรักษาโรคเกลื้อนมีด้วยกันหลายวิธี มีทั้งยากิน ยาทา และยาฟอกที่ผิวหนัง โดยยาที่ใช้ในปัจจุบันมีด้วยกันดังนี้

1.กลุ่มยากินรักษาโรคเกลื้อน

ยากินรักษาโรคเกลื้อน จะใช้เป็นยากินกลุ่มยาต้านเชื้อราหรือยารักษาเชื้อราที่ผิวหนัง เหมาะสำหรับคนไข้ที่มีการติดเชื้อราเกลื้อนที่ผิวหนังเป็นบริเวณกว้าง หรือใช้ในคนไข้ที่ใช้ยาทาและยาฟอกแล้วยังไม่ได้ผล โดยปกติต้องทานติดต่อกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์ขึ้นไป

2.กลุ่มยาทารักษาโรคเกลื้อน

ยาทารักษาโรคเกลื้อน จะใช้เป็นยาทารักษาเชื้อรา เหมาะสำหรับคนไข้ที่มีการติดเชื้อราที่ผิวหนังไม่มาก ผื่นที่ผิวหนังไม่เยอะ แต่จะใช้เวลารักษานานกว่ายากิน โดยส่วนใหญ่ต้องใช้ยาทาทุกวันติดต่อกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์ขึ้นไป

3.กลุ่มยาฟอกหรือแชมพูรักษาโรคเกลื้อน

ยาฟอกรักษาโรคเกลื้อน จะใช้เป็นยากลุ่มแชมพูหรือสบู่ที่มีส่วนผสมของยารักษาเชื้อรา ใช้ฟอกผิวหนังที่เป็นผื่นตอนอาบน้ำ เหมาะสำหรับคนไข้ที่มีผื่นเป็นบริเวณกว้าง การใช้ยาจะทายาฟอกบนผิวหนังที่ติดเชื้อราทิ้งไว้ประมาณ 5 นาที แล้วค่อยล้างออก และควรทาซ้ำนาน 5-7 วัน ข้อควรระวังในการใช้ยากลุ่มนี้คือยาสามารถทำให้เกิดการระคายเคืองหรือแสบร้อนผิวหนังได้ จึงควรใช้ด้วยความระมัดระวัง และไม่ควรใช้ติดต่อกันทุกวันนานเกินไป

ภาวะแทรกซ้อนของโรคเกลื้อน

โดยทั่วไปโรคเกลื้อนจะไม่มีอาการแทรกซ้อนรุนแรง เมื่อผู้ป่วยได้รับการรักษา ผื่นจะค่อยๆดีขึ้นและจางหายไป ผิวหนังจะกลับมามีสีปกติเหมือนเดิม และไม่มีรอยแผลเป็นเกิดขึ้น ในผู้ป่วยบางรายเมื่อหายแล้ว จะกลับเป็นซ้ำอีกได้เรื่อยๆ ในผู้ที่เป็นซ้ำบ่อยๆ อาจต้องใช้ยาทาหรือยาฟอกเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำของโรคเกลื้อน

การดูแลตัวเองสำหรับโรคเกลื้อน

โรคเกลื้อนมีโอกาสกลับเป็นซ้ำอีกครั้งได้ง่าย แม้ว่าจะรักษาจนหายไปแล้ว โดยเฉพาะในช่วงหน้าร้อนหรือเมื่อมีอากาศร้อนชื้นที่ทำให้เหงื่ออกเยอะ การดูแลตัวเองและป้องกันสำหรับคนไข้โรคเกลื้อน มีดังนี้

1. ในผู้ที่เคยเป็นโรคเกลื้อนแล้ว เมื่อกลับเป็นซ้ำอีก มักจะรู้ตัวเองได้อย่างรวดเร็ว แนะนำให้รีบปรึกษาแพทย์และทำการรักษาโดยเร็ว เพื่อไม่ให้โรคเป็นมากขึ้น
2. ในกรณีผู้ที่เป็นซ้ำบ่อยๆ อาจจำเป็นต้องใช้ยาสำหรับป้องกันสม่ำเสมอ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
3. ในกรณีที่เป็นโรคเกลื้อนในเด็กเล็ก ผู้ปกครองไม่ควรรักษาเอง เพราะการเลือกชนิดยา และปริมาณยาจะแตกต่างกับในผู้ใหญ่ และในเด็กเล็กมักมีผลข้างเคียงจากยาสูงกว่าในผู้ใหญ่เมื่อใช้ขนาดยาไม่ถูกต้อง แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
4. ควรรักษาความสะอาดของร่างกายไม่ให้เหงื่อไคลหมักหมม โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อนที่มีเหงื่อออกมาก ถ้าเหงื่อออกมาก แนะนำให้อาบน้ำบ่อยได้ และเช็ดตัวให้แห้งเสมอ
5. เลือกสวมเสื้อผ้าที่ระบายความร้อนและความชื้น เช่น เสื้อผ้าที่ทำจากผ้าฝ้าย
6. เลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ทาผิวที่เป็นน้ำมันหรือมีส่วนผสมของน้ำมัน

โรคเกลื้อน Pityriasis Versicolor คืออะไร สาเหตุ อาการ การรักษา

ผู้แต่ง : นพ.ชินดนัย วิกรัยพัฒน์ และ พญ.ปัทมา ปาประโคน พบ.วท.ม.ตจวิทยา (ผิวหนัง)

(หมอชิน-หมอหลิว) แพทย์ผิวหนัง ประจำแอลซีคลินิก

เอกสารอ้างอิง

• www.uptodate.com
• https://www.siamhealth.net
• http://haamor.com/th/เกลื้อน
• https://www.pobpad.com/เกลื้อน

ขอขอบคุณรูปภาพจาก

• https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/imagepages/2007/08/01/health/adam/19685Ringwormofthescalp.html

ฝากติดตามบทความดีๆเรื่อง โรคผิวหนัง ผมร่วง ผมบาง เล็บ สิว ฝ้า กระ เลเซอร์ และการผ่าตัดเล็ก ได้ที่คอลัมน์บทความนะครับ

◆ บทความที่เกี่ยวข้อง ◆

1. โรคกลาก เชื้อราที่ผิวหนัง อาการ สาเหตุ การวินิจฉัย และการรักษา
2. โรคกลาก เชื้อราบนหนังศีรษะ (Tinea Capitis) สาเหตุ อาการ และการรักษา
3. เชื้อราที่ผิวหนัง คืออะไร รักษายังไง ยากิน ยาทา วิธีป้องกัน
4. โรคเกลื้อนน้ำนม คืออะไร อาการ การวินิจฉัย การรักษา และการดูแลตัวเอง
5. โรคผิวหนังเด็ก โรคผิวหนังที่พบบ่อยในเด็ก
6. โรคผิวหนังเด็กในหน้าฝน ที่พบบ่อย ผื่นแดง คัน ผิวหนังอักเสบ ตุ่มพุพอง ติดเชื้อ กลาก เกลื้อน
7. โรคผิวหนังอักเสบ (Eczema) คืออะไร สาเหตุ อาการ การรักษา
8. โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรัง Lichen Simplex Chronicus คืออะไร อาการ การรักษา

◆ บทความโดยผู้เชี่ยวชาญ ◆

• บทความด้านโรคผิวหนัง ผมร่วง ผมบาง เล็บ
• บทความด้านความงาม สิว ฝ้า กระ เลเซอร์ โบท็อก ฟิลเลอร์ ร้อยไหม และการปรับรูปหน้า
• บทความผ่าตัดเล็ก กำจัดไฝ กระเนื้อ ติ่งเนื้อ ก้อนที่ผิวหนัง แผลเป็นนูน และวัคซีน

---

ติดต่อเรา

ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่

แอลซีคลินิกสาขาโคราช ตรงข้ามตลาดสวายเรียง จ.นครราชสีมา

โทร 044-263265 , 085-6566639 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันศุกร์)

Line id : lcclinic-korat

—

แอลซีคลินิกสาขาประโคนชัย ซอยบขส.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์

โทร 044-163455 , 095-6026953 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันศุกร์)

Line id : lcclinic

—-

Facebook : LC Clinic

Website : www.lcclinics.com

โรคเกลื้อน Pityriasis Versicolor คืออะไร สาเหตุ อาการ การรักษา

รักษา โรคผิวหนัง เลเซอร์ ทรีทเมนท์ ความงาม ผ่าตัดเล็ก โคราช ประโคนชัย บุรีรัมย์ – LC Clinic